De wonderbaarlijke wereld van de thuisschool
Ik kan me mijn eerste ouderavond op de basisschool nog goed herinneren. Allereerst dacht ik: wat een volwassen mensen hier. Het lijken mijn ouders wel. Dat had te maken met mijn ontkenningsfase. Ik was nu dus zelf ook een grote meid en moeder van een kind van 4. Ff wennen.
We maakten met elkaar kennis als ouders en bespraken wat ditjes en datjes. Een paar ouders die al oudere kids op school hadden gaven graag advies. Daar werd ik meteen al bang van: “je moet vechten voor je kind hoor! Onthoud dat”, fluisterde een dame met een schuine blik naar de leerkracht.
Oh jee? Is dit geen goede school dan, dacht ik? Mijn oudste echter vloog probleemloos door de basisschool en startte vorig jaar op HAVO/VWO.
Ik dacht dat het aan mij lag. Ik ben natuurlijk best een beetje raar en soms uiterst onvolwassen. Tips en afkeurende blikken heb ik nog wel eens gehad afgelopen jaren. Ik heb een paar flinke blunders gemaakt. Kinderen die nieuwe schoenen hadden en vol modder, na een middag bij ons, naar huis gingen. Bleek niet de bedoeling. En mijn grootste zonde is dat ik eens 2 kinderen in 1 autogordel heb vervoerd. Omdat anders het klasse-uitje niet door kon gaan. Ik werd bijna aan schandpaal genageld. Niet door mijn matties op het schoolplein natuurlijk. Wel door de fatsoensrakkers (die overigens zelf ‘geen tijd’ hadden om te rijden).
Bizar, hoe dat over ‘het schoolplein’ tot aan de directie ging.
En ik kreeg bijvoorbeeld ook tips van de “vecht voor je kind”-moeder over “hoe ik de rotonde” moest nemen. Die is in onze wijk namelijk tweerichtingsverkeer. “Veiliger is de omweg” wees zij mij destijds. “Jíj neemt altijd de kortste weg.” Dat viel haar op. “Officieel mag het hoor. Maar het is veiliger als je de andere kant om neemt”……Dusssssss.
Ik was met stomheid geslagen. Ik dacht “hou je bek” en ik zei ”oh ja, dank je, goeie tip”. Ha, ha, eigenlijk best dapper van die dame. Ze durfde in elk geval feedback te geven. En ze staat ergens voor. Alleen ik ben zo’n kinderachtig figuur die nu steevast de rotonde tegen de richting in neemt. Omdat het mag en omdat het kan. En omdat ik een draak ben, af en toe.
Jaren later siste diezelfde mevrouw wachtend, op het schoolplein, dat haar kind al bijles had vanaf groep 4. Want als het aan school lag, dan zou ze naar ‘kader’ gaan en dat zou zij wel even voorkomen.
Ik kotste er haast van. Ik besprak dat vol afkeer en vuur met al mijn vrijgevochten idealistische vriendinnen. Daar gaat het toch niet om in het leven?! Welke CITO-score je hebt. Doe normaal man. Als je maar gelukkig bent en een vak kiest waarbij je passie voelt. En bijles als je 7 bent? Mag je nog gewoon een beetje kind zijn?
Wat ben je waard?
En dat ben ik (vurig) blijven vinden. Alleen… hoe moeilijk is dat eigenlijk? Waarom ben ik zo fel gekant tegen die standpunten. Heel simpel, ik ben zelf een klassiek voorbeeld. Op de basisschool bleek ik een complete disaster op het gebied van rekenen. De rest ging prima. Resultaat na CITO: MAVO.
Mijn moeder stak daar echter een stokje voor. Vol charme naar de hoofdmeester… Resultaat: ik mocht de CITO overdoen. Avond aan avond bijgewerkt door mijn moeder. Woest was ik op haar. Ik zie me nog zitten met een heel dwars gezicht. Nog jarenlang. Ik bleef een beetje hangen in “ik ben zeker niet goed genoeg”. Boze pubergevoelens.
Ook omdat mijn brein nog niet volgroeid was en de oorzaak-gevolg-regeling nog niet helemaal werkte. Mijn moeder zag mij echter groter dan ik mijzelf zag. Zij deed dat dus met de beste intenties: want met HAVO/VWO kun je uit meer opties kiezen. En dat gun je je kind, als ouder. Toch? Ik ‘haalde’ mijn CITO alsnog en ging naar HAVO/VWO. En ik kon het inderdaad best en heb zelfs nog HBO en later universiteit gedaan. En ben je dan meer waard? Nee natuurlijk niet. Iedereen zal dat beamen als je het mensen vraagt. Belachelijk! En zo erg als kinderen op hun tenen moeten lopen. Het maakt niks uit! Op je tenen lopen is ook verschrikkelijk. Je moet doen wat je kan en leuk vindt. Op een gegeven moment begon het me wel op te vallen dat ouders die dit zeggen vaak zelf kinderen op het VWO hebben zitten:-).
Maar wat vinden we echt?
Keiharde status maatschappij
Laat ik eerlijk zijn. Alleen, dan zal ik het wel om oren krijgen na deze blog. So be it.
Ik denk dat veel mensen nog steeds waarde toekennen aan anderen o.b.v. opleidingsniveau. Waarom betalen we anders HBO’ers en WO-ers beter dan MBO’ers? Terwijl we gewoonweg zitten te schreeuwen om goede vaklui! Maar ze krijgen wel minder betaald. Waarom groeien de RT-instellingen als paddenstoelen uit de grond? En waarom volgt 25% van groep 7 of 8 leerlingen betaald bijles onderwijs. Omdat (veel) ouders hun kinderen stimuleren om zo hoog mogelijke CITO ’s en bijbehorende opleidingen te scoren. Toch?
Dus de opbrengst van thuisonderwijs?
Ga er maar even voor zitten want ik ga een bekentenis doen. Als juf Annie. Die thuisjuf die pedagogisch verschrikkelijke dingen heeft gedaan tijdens de corona maanden. Ik heb gezucht, geschreeuwd, mijn kind “lui” genoemd. Gedreigd en ook met complimenten gestrooid. Ik heb mijn ogen bijna uit hun kassen gerold. Ik heb nu 40 grijze lelijke haren en een foute frons die blijft staan (huid minder elastisch na 45). Ik heb de juf gebeld om te vragen hoe die achterlijke rekentabellen werkten. Ik heb, heel vals, zijn handschrift vergeleken met mijn baby tekenboekjes uit mijn herinneringen kist etc. etc.
Maar ik heb me ook verdiept in zijn leerstijl. En ik kwam erachter dat als ik er een verhaal bij maakte (Visualiseren) of een wandeling maakte (Doen) en een stuk braakliggend terrein ging inschatten qua afmetingen en oppervlakte…dan rolden de cijfers en het inzicht zo uit zijn mond. En hij vond het leuk.
En ik heb het hem nu ook maar echt uitgelegd. Hij kwam altijd sip uit school als hij zijn rapport kreeg. Want hij wist mij vanaf groep 5 al haarfijn uit te leggen dat hij niet zulke hoge CITO-scores had. Wie vertelt hem dat? Geen idee. Denk de kinderen onderling. En natuurlijk riep ik dan ook: dat maakt niks uit schat, CITO meet maar een fractie van wie jij bent en als je je best maar doet! Ik vergat dat hij kennelijk een denkbeeld heeft opgedaan dat we moeten neersabelen. Ik had het uit moeten leggen, verdomme. Heb ik nu gedaan.
De waarheid
Ik heb uitgelegd hoe onze wereld in elkaar zit. Dat er verschillende opleidingen bestaan, van praktisch tot meer theoretisch. Dat een dokter misschien wel 10 jaar naar school moet na de middelbare school en een schoonmaker veel minder of helemaal niet. Dat ik zelf ook niet wilde leren en uiteindelijk zelfs ben gaan studeren. En dat dat een beetje keuze is en een beetje kunnen. Dat hij eigenlijk gezegend is, met een bepaald IQ. Tenminste, in deze maatschappij waar we dat soort metingen doen. Dat je dat ook kan beïnvloeden. Maar dat je inzet net zo belangrijk of zelfs belangrijker is. En bovenal je passie. Ga gewoon doen waar je blij van wordt jongen.
Ik ben in de ochtend, met hem, gaan kijken naar het legen van onze containers. Ik heb hem gevraagd of dat hem leuk werk lijkt. Nou, wel voor een tijdje, vond hij. En we hebben samen naar andere beroepen gekeken. Heb hem gezegd dat ik alles goed vind: vuilnisman, dokter, schilder, timmerman, politie. Maar dat je niet zomaar alles kan kiezen. En dat ouders daarom vaak school stimuleren. Want als je je school aardig doet, kan je opleidingen doen waarmee je meer keuzes hebt. Zodat je kan kiezen als je er wel aan toe bent om bewust voor jezelf te kiezen. Heb hem ook uitgelegd dat de één beter is op school dan de ander. Gewoon omdat mensen anders zijn, met ieder zijn eigen talenten, en dat een school maar 1 systeem heeft. En dat is net als een jas. De één past beter in een bepaalde jas dan de ander. Alleen er is, op dit moment, nog geen andere jas. Er is maar één model.
Hij snapte dat. Hij denkt dat hij toch geen vuilnisman wil worden, zegt hij.
Moet je wel scoren, scoren, scoren
En daar ga ik dus nat. Hij wil in een ziekenhuis werken of computerspellen gaan bedenken. Hij noemt beroepen waar je toch een bepaalde score voor moet halen. Dus daar zit ik dan met mijn standpunten. Want school zegt wel dat het niet zo is, maar doet het wel: CITO is leidend voor je vervolgopleiding. En dat is nou net waar hij uitglijdt.
Mijn zoon is namelijk best een slim gastje. Hij formuleert waanzinnig mooie zinnen. Hij is heel empathisch en grappig. Rekenen is niet zijn sterkste kant (hmmm, wiens genen zijn dat?). En hij is onzeker in bepaalde situaties. Faalangst noemen ze dat. Heeft ie handvatten bij gehad. Hij heeft ook een prima IQ, kwamen we toen achter. Als je het een stempel wilt geven? HAVO zou zeker wel kunnen. “Nou, wat zeur je dan”, zul je denken?
Dan kan hij toch gewoon kiezen?
Zou je denken hè? Alleen komt dat er de laatste jaren niet uit als je zijn rapport leest. Misschien wel op onderdelen, maar het is de bedoeling dat je dat overal doet binnen ons systeem. De onderwijzers vinden het ook heel vreemd maar ja… de CITO ‘s hè? En ja, ik weet het: ze mogen niet meer leidend zijn voor schooladvies. Maar geloof me: ze zijn het (nog) wel.
En weet je wat ik zelf stiekem bij zijn laatste rapport dacht. Hmmm, zonde, volgens mij kan hij meer. Ik schaamde me onmiddellijk, want ik wil niet zo iemand zijn. Die alleen maar druk is met rotondes, en hoe fantastisch het kind kan sporten, hoe perfect het er uitziet, CITO-scores en de buitenkant. En zo iemand die gaat zeuren op school. En het gaat me er echt om dat een kind doet waar zijn hart ligt en niet altijd maar moet presteren om te voldoen aan een bepaalde maatschappelijke status. Dus ik liet het los. En ik heb altijd een rotsvast vertrouwen dat mijn kinderen goed terecht komen. Kwam ik ook. Na wat omzwervingen.
En toen: BAM, weer een inzicht:
Nu ben ik zelf, door corona, van 60 naar nog geen 10 uur werk per week gedonderd. En heb ik hem dus thuis meegemaakt en zie precies wat er gebeurt. Hij moet gewoon aan het werk gezet worden. Hij weet helemaal niet hoe dat moet. Hij plaatst prachtige krullen bij zijn zelf nagekeken huiswerk. Ook als het fout is. Hij lijkt (zichzelf?) te hebben geleerd dat je het goed doet als je SNEL klaar bent. Ik wist dat niet.
En heel eerlijk. Het boeit hem ook niet altijd. Begrijpend lezen gaat in meer dan 50% van de gevallen over pony’s en kappers. Da’s voor meiden. Dus dan gokte hij verveeld de antwoorden. Maar een project over het oude Egypte? Hij kijkt nog uren filmpjes hierover op Youtube. Ook dat wist ik niet.
Dus wat gaan we doen met deze winst?
En toch, na 8 weken thuisonderwijs met uitleg, geduld, een enkele scheldpartij en veel echte liefde schrijft hij keurig, zet punten achter zinnen, leest eerst de opdracht i.p.v. beetje gokken en afraffelen en stelt vragen als hij het niet weet. Hij heeft veel krullen in zijn schrift. En terecht. Ook voor rekenen. Omdat hij nog maar weinig fouten maakt.
Hij kan dus echt veel meer. Ik voelde dat wel, maar kan het nu staven. En hij vindt het nog leuk ook. En het belangrijkste. Hij wil ook. Maar voor zijn ‘motivatie’ moesten we wel even op onderzoek. En een “hick up” blijft wel de enorme stress bij die verrekte toetsen en CITO‘s.
Hij heeft dus baat bij thuisonderwijs. En baat bij een beetje hulp. Geen hulp omdat hij “briljant” is of hulp omdat hij niet mee komt. Gewoon hulp, omdat hij een gemiddeld kind is wat af en toe ff een duwtje nodig heeft. Snap ik. Snap ook dat de juffen en meesters daar geen tijd voor hebben. Die doen hun stinkende best. Maar ik voel ook de leeuwin in mij groeien. Ik hoor die dame weer sissen in mijn oor: “vecht voor je kind”. Het treft mij diep in mijn hart. Wat moet ik? Gaan zeuren op school? Gaan praten? Ik wil niet meegesleurd worden door de maatschappij en een onderwijssysteem waar ik niet altijd in geloof. Maar ik wil ook niet dat mijn zoon er de dupe van wordt wanneer ik dus niet voor hem vecht. En dat hij dan niet kan kiezen: praktijk of theorie. Dat er dan gewoon besloten wordt. Omdat het systeem zo werkt en er nu eenmaal is. De jas, die sommige kinderen net niet past.
Ik vind dat een groot dilemma. En ik zie ook wederom winst. Opbrengst door die fu….. corona. Ik weet alleen nog niet 100% wat ik ermee ga doen. En daarom ga ik er even op broeden. Dat heb ik ook geleerd door corona. Het goede komt vanzelf boven drijven. M.a.w. je weet vaak wel wat je moet doen als je even stil bent en goed naar je hart luistert.
Fijn weekend!