Raar volkje zijn we
De zomer is gekomen! Corona leek aardig “in de klauwen”. En volgens mij doen we het nog steeds best aardig. De euforie van goedheid is echter verdwenen. Weet je nog? Hoe lyrisch de media schreven over mensen die goed wilden doen voor anderen ergens medio/eind maart? Voor onze zorgmedewerkers, eenzame ouderen etc?
Die tijd is voorbij en ik merk dat mijn vertrouwen in de media/berichtgeving in 2020 ernstig daalt. Of is dat gewoon Nederlands? Zijn we echt zulke zeikerds?
Ik ben daardoor gefascineerd. Communicatie raakt alle facetten van mijn vak. Alleen in de huidige wereld wordt een oprechte dialoog voeren wel steeds lastiger.
Schreeuwers krijgen podium
Een groot deel van de bevolking is nog huiverig. Blijft liever thuis of op vakantie in eigen land. We zien daarom ook verhalen van mensen die best kwaad zijn wanneer corona “een griepje” wordt genoemd. Dat doet pijn. Zeker wanneer je net iemand hebt verloren. Een ander gedeelte organiseert opstanden onder de noemer “viruswaanzin” et cetera. Waarom? Ik begrijp er geen hout van. Als je wilt knuffelen, ga je toch lekker knuffelen? Alsof daarop ook maar enige handhaving/toezicht is. Waarom weer met zijn allen naar het Malieveld? Is dat een zucht naar aandacht? Sensatie?
En waar blijft de dialoog?
We weten het allemaal: die 5% met de grootste schreeuwers in Nederland bepalen aardig de sfeer en stemming en hebben zelfs invloed op onze mindset. Want we lezen het verhaal van de schreeuwers en luisteren niet naar de dialoog die daar eigenlijk uit voort zou moeten komen. Dat kan niet meer. Omdat de kracht van sommige berichten zo heftig is sluit het elke dialoog uit. Het zorgt alleen maar voor weerstand, agressie en nog bozere reacties. Kijk voor de “lol” maar eens op de accounts van Hugo De Jonge, Akwasi, Rutte, Marco Borsato et cetera.
We hebben het alleen nog over de vorm en niet over de inhoud. Inhoud over wat iemand beweegt om iets te zeggen en te denken. Pas als we dat kunnen aanraken of in elk geval benaderen kunnen we een patroon doorbreken.
Mooie verhalen worden overspoeld door het gezeik
Het allerergste is dat mooie verhalen de voorpagina niet eens meer halen. Je moet echt enorm scrollen voor positief nieuws. Het lijkt er zelfs op dat wanneer het goed gaat we daar geen raad mee weten. Kijk maar naar hoe goed we corona eigenlijk onder controle hebben (hadden) de laatste maand. En dan nog koppen als ‘besmettingen nemen drastisch toe, noodklok wordt geluid!’ Hoezo? We gaan weer reizen en verplaatsen en hebben sch… aan die anderhalve meter. Natuurlijk nemen de besmettingen dan toe. Dat lijkt me meer een logisch gevolg dan reden voor sensatie. Geef het gewoon feitelijk weer en benoem welke acties we moeten nemen.
Op zoek naar positiviteit
En tussen al die bullshit en normalere berichten kwam ik afgelopen weken dus 2 pareltjes tegen. Ben benieuwd wie ze gelezen heeft. Allereerst de brief van minister Slob aan alle kinderen uit groep 8. Dat was toch hartstikke leuk?? Iemand poste die brief op linkedIn om te laten weten hoe leuk zijn tiener dat had gevonden.
Hij kreeg eerst een paar likes. En daarna? Ja hoor, de ene na de andere reactie hoe slecht onze overheid wel niet is. Hoe schijnheilig deze brief was. Hoe zielig onze kinderen zijn geweest. Ik vond het juist hartstikke leuk. Arie, dank voor jouw positieve gebaar!
De tweede was een kleindochter van een Nazi-echtpaar uit Duitsland. Ff in het kort: Haar grootouders hebben ten tijde van de tweede wereldoorlog hele foute dingen gedaan. En in hun huis vond ze nog zilveren servieslepels die onteigend waren van een joods gezin uit (destijds) Tilburg. Zij heeft zich verdiept in de afkomst van het servies. Ze schaamde zich diep, maar heeft alles op alles gezet om die stukken terug te brengen bij de nazaten van het joodse gezin waar ze ooit van waren geweest. Hoe mooi is dat? Kippenvel toch?? En een fantastisch voorbeeld van verbondenheid. Wat we zo nodig hebben in deze tijd. Waar alle discussies over verschil gaan. Verschil in mensen, in kleur, in achtergrond.
Dit bericht stond overigens ergens verborgen helemaal onderaan in het nieuwsoverzicht.
En daar gaat het dus MIS!
En daar komen we dus tot de essentie. Als we dit soort nieuws niet overal op de voorpagina zetten en doorleven hoe waanzinnig ontroerend en diep mooi het is dat 75 jaar na dato een nazaat van NAZI’s zich doodschaamt en zo’n prachtig gebaar maakt naar de nazaten van een bevolkingsgroep die zo geleden hebben. Waar we nooit, maar dan nooit de ogen voor mogen sluiten.
Net als voor racisme, uitsluiting, pesten, honger en ellende.
Als dit nieuws geen voorpaginanieuws is dan is dat voor mij een ernstig signaal. We lezen dus liever sensatie, maken ons liever kwaad, stoken elkaar op en lanceren onze mening die we bij voorkeur niet aanpassen. Eigenlijk doen "we" dat niet. Nee, een hele kleine groep doet dat. Maar op zo’n manier en toon dat de grote massa denkt “ik hou mijn mond maar, want hier is geen discussie mogelijk”. Voor het weet word je zelf dood gewenst.
Terwijl we (social) media moeten gebruiken om met elkaar te begrijpen, te spreken en te verbeteren. En dan bedoel ik niet qua taalgebruik, maar hoe we met elkaar omgaan. Over en weer. Wit, zwart, rood (ja, ook mijn roodharige dochter krijgt dingen naar haar hoofd die ik hier niet durf te omschrijven. Het begint in ieder geval met een K…). En ja: het kan ook jouw kind zijn die dat ondergaat, of erger: die dat doet . Alleen de bril van “mijn kind doet dat niet” zetten we gewoon niet af . Dat is ook hartstikke moeilijk. Ik weet er zelf alles van maar ik blijf het proberen! Ik dwing mijzelf om mijn ogen niet te sluiten.
Lessen om van te leren
Ik heb bijvoorbeeld net het "Hooghe Nest" uitgelezen. Aan een aantal mensen verteld. Sommigen hebben het ook gelezen. Vinden het prachtig en pijnlijk. Doet zeer tot in je botten als je je weer opnieuw realiseert hoe erg de mensheid is. Dat we met elkaar in die wereld hebben geleefd waarbij mensen op zo’n mensonterende manier geleefd hebben en de dood hebben gevonden. En de grootste pijn zit erin dat we allemaal mens zijn. Dit kan ons allen dus overkomen: aan de goede of de slechte kant staan. Of het er niet mee eens zijn, maar niks (kunnen of durven) doen. Gewoon kijken. Omdat je bang bent of anders zelf te pakken wordt genomen. Lieve mensen: dat doen we nog steeds! We leven nog steeds in die wereld.
Sommige mensen zeggen: nee hoor, daar heb ik geen zin in. In dat soort boeken. Daar word ik zo akelig van.
Raak de gruwel aan en zet je bril af!
Mooi zo, lees dan juist! Voel je gewoon extreem akelig zelfs. Raak de gruwel aan en voel door een andere bril dan je eigen bril. Meer kan je namelijk niet. Je zal nooit compleet begrijpen hoe mensen zich toen gevoeld hebben. Je kan nooit precies begrijpen hoe het is om wit, bruin, geel, zwart, islamistisch, christelijk, joods of wat dan ook te zijn. Om bevoorrecht of benadeeld te zijn als je het niet zelf bent. Maar wat je wel kan doen, is je eigen bril afzetten en proberen door de bril van die ander te kijken. Door die van de benadeelde of juist door die van mensen met privileges.
Binnen mijn praktijk (werk?) laat ik mensen wel eens een mooie oefening doen: bij iedereen die je tegenkomt bewust boven water halen wat je denkt. Wanneer je echt in staat bent dit te doen kom je tot heel veel inzichten. Namelijk dat je oordeelt. Jij. Ik. Wij allemaal. En dat oordelen zit in je onderbewustzijn. Dat is gevoed door je opvoeding, je omgeving, je ervaringen. En ja, dat blijkt dus terug te kunnen gaan tot ernstige zaken die in de geschiedenis hebben plaatsgevonden. En die ons wereld- of mensbeeld hebben bepaald.
Maar er is altijd, echt altijd hoop!
Want ga vanuit daar proberen te begrijpen, te voelen, te horen. Knal je oordeel opzij of ga een dialoog met je oordeel aan. Klopt het? Of niet? Als we dat gaan doen mensen, dan pas starten we een dialoog. Houd dus op met de vorm, met de geschiedenis en ga je bezig houden met alles wat daarachter zit en wat er uit voort is gekomen. Wat het doet met mensen. En wat het doet met jouw bril, met jouw kijken. Want echt, het zit in ons allemaal. We zijn allemaal slecht en we zijn allemaal goed.
Tip:
Kijk uitzending gemist van NPO-1 (zo’n 3 of 4 weken geleden): sociaal experiment over discriminatie/racisme. Bizar goed om te leren hoe je even je eigen bril afzet en leert door een ander zijn bril te kijken en te voelen. DOEN!! Dit weekend nog. En laten we dat integreren in onderwijs, in het bedrijfsleven, in onze maatschappij. Gewoon verplichte kost om samen in een betere wereld te stappen.
AMEN